Russische schepen in Scheveningse haven. Foto door Roel Wijnants.
De Russen zijn niet alleen de Krim binnengevallen, ook de Scheveningse haven moest het ontgelden. Als krabbenvissers kwamen zij de haven binnenvaren maar al gauw bleek hun ware bedoeling: Het in bezit nemen van de haven.
Een gesprek met een oude visser leverde de volgende informatie op:
De Russen komen vaak grote ladingen ingevroren vis afleveren aan de kant van de haven waar zich de vriesloodsen bevinden, maar nooit aan de kant van de visafslag. Hij had ook nog nooit een vissersschip gezien, die zoveel communicatie-antennes gebruikte als op de beide schepen te zien zijn. Het vermoeden bestaat dat de schepen worden ingezet om de communicatie af te luisteren tussen de verschillende veiligheidsdiensten en gaan vermoedelijk voor de kust op ‘krabbenvangst’.
Na de NSS 2014 top in het world-Forum zullen de schepen wel weer richting thuishaven gaan
Tijdens de koude oorlog waren overal ter wereld veel Russische vissersschepen een dekmantel voor spionageactiviteiten. Als de NAVO een oefening hield, waren er opvallend veel vissersschepen in de buurt, die elke manoeuvre in de gaten hielden.
Het vriendschapsjaar tussen Nederland en Rusland, dat al tijdens haar begin in januari een flinke deuk opliep met de dood van Russisch politiek vluchteling Alexander Dolmatov in Nederlandse vreemdelingendetentie, lijkt met de recente diplomatieke rellen in Den Haag en Moskou en de gevangenneming van de 30 opvarenden van Greenpeace’s ‘Arctic Sunrise’ helemaal schipbreuk te leiden.
Terwijl de vaderlandsche media de diplomatieke rel al een paar weken helemaal uitkauwen, blijven politici uit beide kampen krampachtig de goede relaties tussen Nederland en Rusland benadrukken.
Mocht dit vriendschapsjaar op 9 november met het bezoek van Koning Willem-Alexander nog veilig zijn Moskouse haven behalen, dan zal dit waarschijnlijk te danken zijn aan een een stevige sleepboot of een ouderwetse Hollandse bergingsdienst: een thuiskomst de herinnering aan Peter de Grote, godfather van zeevarend Rusland, onwaardig.
Nederlandse bloemen zijn nog altijd populair in Rusland, dat weten ze bij de Keukenhof ook. Foto: Will Bakker
Het is altijd leuk om zo’n politieke mediahype te testen aan de dagelijkse realiteit. Een leuke gelegenheid voor mij om eens rond te vragen in het Russische deel van mijn vriendenkring. Twee Russische vrienden wilden niet reageren. Twee anderen gaven hun mening:
Daria, 28, sales manager te Moskou, vindt de diplomatieke rel volkomen oninteressant: “Ik heb het item niet gevolgd in het nieuws. Wat andere mensen ervan vinden: geen idee. Waarschijnlijk zullen ze dit als de volgende farce zien, niet iets dat werkelijk belangrijk voor hen is.” Wat haar wel interesseert is ‘de belachelijke zaak van die Greenpeace-activisten, die nu al een maand opgesloten zitten.’
Maria, 36, chemisch ingenieur en moeder van 2 kinderen te München, geeft aanvankelijk aan geen mening te hebben, maar komt na een paar minuten praten met een duidelijke stellingname: “Het verdrag van Wenen is geschonden door de Nederlandse politie, dat is een ernstige zaak. Hier is het noodzakelijk om excuses aan te bieden.” Wel geeft ze aan dat het belangrijk is om de kinderen van de diplomaat te kunnen beschermen: “De mensen van de ambassade hadden echter meteen gecontacteerd moeten worden om dit op te lossen.” Hiermee lijkt ze de lijn te volgen van voormalig diplomaat Frans Thirion die eerder in een reactie op Haagspraak de correcte procedure voor het aanpakken van zware vergrijpen door diplomaten uiteenzette.
Maria, die het vriendschapsjaar een positief en goed idee vindt, ziet het diplomatieke incident vooral als een onderdeel van een geopolitiek spel tussen het Westen en Rusland, waarin het moeilijk te achterhalen is wat er precies gebeurt. “Russen voelen zich aangevallen en zien de diplomatieke rel als onderdeel van ‘een oorlog tegen hen’. Dit soort incidenten zorgen ervoor dat Putin zich in eigen land als een ‘good guy’ kan profileren.”
Daria daarentegen denkt dat het de Russen allemaal weinig uitmaakt: “Wij hebben andere problemen om ons druk over te maken.”
Een definitieve conclusie valt er voor mij op basis van deze gesprekken niet te trekken, of het moet het vervolg van mijn gesprek met Maria zijn: twee dagen later vraagt zij mij om het recept van een pompoentaart. Over de diplomatieke farce van het vriendschapsjaar hebben wij het al niet meer.
Voor het hek van de Russische ambassade in Den Haag wordt door leden en-of sympathisanten van Greenpeace een solidariteitsactie gehouden. zij demonstreren voor de vrijlating van de bemanning van de Artic Sunrise, die tijdens een actie bij een booreiland van Gazprom, door de Russen zijn aangehouden.
De solidariteitsactie gaat door totdat het gearresteerde team vrij zal komen. Of als er meer informatie komt over de gearresteerde actievoerders. Over heel de wereld stromen de protestmails binnen bij ambassades van Rusland. Inmiddels hebben ze ongeveer 650.000 mails ontvangen.
De rechter in de Russische stad Moermansk heeft besloten het voorarrest van 22 van de 30 opvarenden van het Greenpeaceschip Arctic Sunrise te verlengen. Minister Timmermans van buitenlandse zaken wacht op een officiële aanklacht tegen Greenpeace om stappen te ondernemen, maar achter de schermen wordt overleg gevoerd met de Russen.
Haagspraak 