Het vriendschapsjaar tussen Nederland en Rusland, dat al tijdens haar begin in januari een flinke deuk opliep met de dood van Russisch politiek vluchteling Alexander Dolmatov in Nederlandse vreemdelingendetentie, lijkt met de recente diplomatieke rellen in Den Haag en Moskou en de gevangenneming van de 30 opvarenden van Greenpeace’s ‘Arctic Sunrise’ helemaal schipbreuk te leiden.
Terwijl de vaderlandsche media de diplomatieke rel al een paar weken helemaal uitkauwen, blijven politici uit beide kampen krampachtig de goede relaties tussen Nederland en Rusland benadrukken.
Mocht dit vriendschapsjaar op 9 november met het bezoek van Koning Willem-Alexander nog veilig zijn Moskouse haven behalen, dan zal dit waarschijnlijk te danken zijn aan een een stevige sleepboot of een ouderwetse Hollandse bergingsdienst: een thuiskomst de herinnering aan Peter de Grote, godfather van zeevarend Rusland, onwaardig.
Het is altijd leuk om zo’n politieke mediahype te testen aan de dagelijkse realiteit. Een leuke gelegenheid voor mij om eens rond te vragen in het Russische deel van mijn vriendenkring. Twee Russische vrienden wilden niet reageren. Twee anderen gaven hun mening:
Daria, 28, sales manager te Moskou, vindt de diplomatieke rel volkomen oninteressant: “Ik heb het item niet gevolgd in het nieuws. Wat andere mensen ervan vinden: geen idee. Waarschijnlijk zullen ze dit als de volgende farce zien, niet iets dat werkelijk belangrijk voor hen is.” Wat haar wel interesseert is ‘de belachelijke zaak van die Greenpeace-activisten, die nu al een maand opgesloten zitten.’
Maria, 36, chemisch ingenieur en moeder van 2 kinderen te München, geeft aanvankelijk aan geen mening te hebben, maar komt na een paar minuten praten met een duidelijke stellingname: “Het verdrag van Wenen is geschonden door de Nederlandse politie, dat is een ernstige zaak. Hier is het noodzakelijk om excuses aan te bieden.” Wel geeft ze aan dat het belangrijk is om de kinderen van de diplomaat te kunnen beschermen: “De mensen van de ambassade hadden echter meteen gecontacteerd moeten worden om dit op te lossen.” Hiermee lijkt ze de lijn te volgen van voormalig diplomaat Frans Thirion die eerder in een reactie op Haagspraak de correcte procedure voor het aanpakken van zware vergrijpen door diplomaten uiteenzette.
Maria, die het vriendschapsjaar een positief en goed idee vindt, ziet het diplomatieke incident vooral als een onderdeel van een geopolitiek spel tussen het Westen en Rusland, waarin het moeilijk te achterhalen is wat er precies gebeurt. “Russen voelen zich aangevallen en zien de diplomatieke rel als onderdeel van ‘een oorlog tegen hen’. Dit soort incidenten zorgen ervoor dat Putin zich in eigen land als een ‘good guy’ kan profileren.”
Daria daarentegen denkt dat het de Russen allemaal weinig uitmaakt: “Wij hebben andere problemen om ons druk over te maken.”
Een definitieve conclusie valt er voor mij op basis van deze gesprekken niet te trekken, of het moet het vervolg van mijn gesprek met Maria zijn: twee dagen later vraagt zij mij om het recept van een pompoentaart. Over de diplomatieke farce van het vriendschapsjaar hebben wij het al niet meer.
Haagspraak 
Dit is op artodidart herblogd.