Een fragment

Toen ik naar de gevangenis kwam, stond ik sprakeloos en verbijsterd, alsof wat mij toebedeeld was niets te maken had met mijn lot. Ik kwam tot de conclusie dat de mens aan het begin van iedere fase van zijn lot deze verbijstering en overgave gedwongen zal moeten ervaren. En zelfs de meest kwade en rigide mensen ook in een dergelijke fase van hun leven zich onvoorwaardelijk moeten overgeven. Zodoende is de onverstoorde eenzaamheid mijn lot geworden. De vochtige lucht van de gevangenis adem ik in met haar bittere geur. Bij iedere stap voel ik mij als iemand die, op het strand aangekomen, zijn bootje achterlaat, want het heeft geen nut meer. Van het verleden kan ik geen afstand nemen. Doorzettingsvermogen, levenslust, avonturisme en toekomstperspectief hebben mij alle verlaten. De zoete jeugd heeft zich van mij gekeerd. Thans sta ik voor het daglicht en heb geen intentie om haar wederom, ook niet voor een moment, terug te krijgen.

Wanneer ik een blik werp op mijn omgeving en soms anderen spreek, zie ik dat gevangenen tot een zeldzame groep wezens in de wereld behoren die content zijn met een vluchtig verloop van de tijd. Daar ze met iedere op- en ondergang van de zon de vrijheid dichter naderen. Voor mij echter is er geen dag en nacht, geen land en geen zee, geen gevangenis en geen vrijheid, en geen slaap en geen waak. Voor een moment denk ik erover preciezer na: de wereld is geen illusie voor mij, noch bevat die een kern van werkelijkheid. In feite ben ik gevangene van een levenloos leven; ik eet en ik eet niet, ik drink en ik drink niet, ik ben positief en negatief, ik ben sober en dronken. Een complex aan tegenstrijdigheden wordt in mijn wezen gevormd, net zoveel als bij honderden psychiatriche patiënten en normale mensen bij elkaar.

Als het water aan de lippen komt, heeft voorzichtigheid geen betekenis meer. Wanneer je alles kwijt bent, verliezen de macht en de machtige hun kleur, bereikt je moed, komt de woede tot leven en is angst voor dingen en personen niets meer waard. Het bezitten maakt je behoeftig. Behoeftig om hetgeen wat je bezit te behouden. Het ultieme lot van de mens is verlies. En zo kom je plotseling in opstand en begin je alles en iedereen te vervloeken.

Wat valt te verhalen over onuitgesproken verhalen in de diepte van mijn hart? De hele gevangenis is levenloos door de droge wind. Hier zijn geen dansende granen op de grond, geen lustige avondwind. De hitte van de zon is net een zweepslag op onze lichamen, geluidloos. Iedereen is gebogen heen en weer aan het lopen onder de zon en ik op zoek naar een gedachte in een dialoog. Ieder oog volgt een blik, elke vreemde zoekt een weg, maar niemand ziet mij. Hier is de een verbijsterd in zijn zoektocht naar geld en eigendommen en de ander wacht tot de dagen voorbijgaan. Maar ik weet dat morgen er ook aankomt. Ik weet dat gefluister uit de harten, zoals onderdrukt gekreun, uiteindelijk zullen rijzen om zich aan de fluwelen gordijnen van dit gebouw te kleven. De nacht, het donker en de illusie zullen met elkaar worden verenigd. Van de migrantenvogeltjes die zich geordend verplaatsen heb ik geleerd hier naartoe te komen. Ook zij komen, evenals ik, uit het donker en de uitgedroogde vijvers der vrijheid.

Het menselijk hart is net een schaduw; het gaat overal naar toe, door de muren naar iedere plaats die het maar wenst. Het hart is ruim en groot. Soms past deze grote wereld ook in een klein hart.

In de vlucht van de ene plaats naar de andere kan men maar een seconde rust bereiken. En vervolgens wederom pijn en leed, deze oude metgezel laat je niet met rust. Een man denkt niet aan zijn dood. Dit is te merken aan een vreemd verdriet in zijn ogen. Twintig jaar duurt lang genoeg om te kunnen vergeten. Maar de voetsporen van het leven zijn niet zo eenvoudig te verwijderen.

Wanneer je aan het leven gewend bent, liefde gegeven en ontvangen hebt, pijnigt het loslaten je hart. In de regelmaat van gewoonten en rust krijgt je ‘zijn’ een andere waarde. De wereld lijkt met grote stappen vooruit te lopen. Maar wat wordt onder haar voeten verpletterd?

Dariush Hamidi Sooha