Na een wandeling in het Belgisch Park besloot ik nog wat in de omgeving te wandelen. Ik kwam via de Badhuisweg op de Nieuwe Parklaan terecht en liep richting Kurhaus.
Opeens werd mijn aandacht getrokken door iets aan de gevel van een twee-onder-één-kap-villa. het bleek om een plaquette te gaan over Koningin Wilhelmina die na de oorlog een tijdje in één van de woningen heeft gewoond.
Foto gemaakt van de villa en de plaquette en verder gelopen naar tramhalte Kurhaus. In een flits schoot de gedachte aan een struikelsteen door mijn hoofd, maar met de gedachte kon ik verder niet zoveel. Ik had wel een week daarvoor in Scheveningen een struikelsteen gefotografeerd, maar verder kwam ik niet.
Thuisgekomen ging ik op het internet wat rond zoeken en vond wat info over de villa en Koningin Wilhelmina.
Deze plaquette herdenkt het feit dat Koningin Wilhelmina hier op Nieuwe Parklaan 110 vlak na de Tweede Wereldoorlog verbleef, van 6 september 1945 tot 15 april 1946,
Na terugkeer in Nederland woonde Koningin Wilhelmina – uit medeleven met haar Volk – in een gewoon burgerhuis aan de Nieuwe Parklaan in Den Haag.
bron http://www.hethuisvanoranje.nl
Zo gewoon was de villa nou ook weer niet en het bleek dat ze meer dan één villa tot haar beschikking had. De naastgelegen huizen 112 en 114 huisvestten de hofhouding en de administratie.
In “Eenzaam maar niet alleen” schrijft Prinses Wilhelmina:
Ik vond in Scheveningen twee villa’s, aan de Parklaan, één voor de werkzaamheden die mijn omgeving te verrichten had, en één voor mijn persoonlijke bewoning. Begin september kon ik verhuizen. Beide huizen waren prettig gelegen en leken voldoende ruim voor het doel. Ik had er heerlijke zeelucht. Op den duur groeide ik er met mijn arbeid en vele paperassen uit en ik was blij toen ik het volgend voorjaar Het Loo weer kon betrekken. Spoedig nadat ik op orde was aan de Parklaan volgde de opening der tijdelijke Staten-Generaal.”
Bron: Wilhelmina prinses der Nederlanden, Eenzaam maar niet alleen. W. ten Have, Amsterdam 1959
http://www.dbnl.org/tekst/wilh001eenz01_01/wilh001eenz01_01_0008.php
Verder zoekend op het internet vond ik nog meer. Zo bleek het huis Nieuwe Parklaan 110 van een gedeporteerde joodse familie afkomstig te zijn:
http://www.joodsmonument.nl/person/467104
Emanuel Kahn bezat het recht van erfpacht van Nieuwe Parklaan 110 te Scheveningen, bewoond door zijn dochter en haar gezin. Zowel zijn dochter als twee kleinkinderen die hier woonden kwamen om in Auschwitz.
Joden werd in de periode ’40-’45 alle bezit ontnomen. Den Haag had toen mr.dr. H. Westra, een NSB-burgemeester die zich actief het joods bezit toe-eigende.
En uitgerekend Koningin Wilhelmina neemt in ’45 haar intrek in een geroofd joods huis. Wie van haar adviseurs dacht: “de bewoners zijn toch vermoord, dus we kunnen hier rustig een tijdje gebruik maken van deze villa.”
Toen ik er achter was hoe het zat met de villa, moest ik even een flinke pauze inlassen.
Nog gekker maakte de naoorlogse Haagse gemeenteraad het: Deze wilde over de periode dat de familie geen erfpacht kon betalen, omdat ze afgevoerd cq. vermoord waren – er was slechts een overlevende, bleek later – na de oorlog gewoon de ontbrekende erfpacht innen.
Dit bleek uit de wijze waarop de gemeente de erfpachtgelden en straatbelasting (tegenwoordig de onroerendezaak-belasting geheten) over de periode 1942 tot mei 1945 van teruggekeerde Joodse Hagenaars probeerde te innen. Ze moesten deze gelden betalen over een periode waarin hun huizen leegstonden of bewoond werden door NSB’ers of anderen.
Bron: http://www.joodserfgoeddenhaag.nl/joodse-oorlogsslachtoffers-en-de-inning-van-erfpacht-en-straatgeld/
Kortom, een huis met een geschiedenis die er niet om liegt. Vandaar dat ik in een flits de struikelstenen zag. Er ligt een mooie taak voor de gemeente om hier iets aan te doen. Maar ik vrees dat ze liever niet erkennen dat de koningin haar intrek nam in een geroofd huis met zo’n tragische geschiedenis.
Haagspraak 
Een donker stukje geschiedenis van NA de oorlog !!
Stuitende geschiedenis en bovendien een voorbeeld van de graaizucht van de in Nederland opererende overheden.
Daar is maar 1 woord voor, stuitend.
Hier met mijn ouders gewoond, wisten niet dat dit joods bezit is geweest mijn opa heeft een joods gezin de oorlog door geholpen.Gr.Ed.Verrijk
De volgende post verduidelijkt dit nog eens:
https://gerard1945.wordpress.com/2015/11/03/hare-majesteit-wenste-geen-vluchtelingen-in-de-buurt-van-haar-zomerverblijf/
Ik heb vandaag tijdens een wandeling dankbaar gebruik gemaakt van deze informatie. Een oranjebittere geschiedenis.
Het lot van haar Joodse Nederlanders heeft haar altijd koud gelaten. Vanuit Londen heeft zij nagelaten een oproep te doen hen te helpen en te beschermen.
Zie-lees https://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/27790/wist-wilhelmina-van-de-jodenvervolging.html
Wijnants slaat een stukje over. Het lijkt me voor de hand te liggen dat de Koningin na haar terugkeer tijdelijk een van Nazi’s teruggevorderd pand betrok. En daarna haar eigen, eveneens genaast, en daarna teruggevorderd, paleis.
Bij het terugvorderen hadden ze (haar staf) even moeten kijken wie waren de bewoners van wie de nazi’s het pand gevorderd hadden. Scheveningen had een grote joodse gemeenschap waaronder veel vermogende die in de mooie huizen in en om het Belgisch park woonden.
Het bekende “Windekind” van secretaris van de koningin en vertrouweling François van ’t Sant had een betere locatie geweest https://nl.wikipedia.org/wiki/Huize_Windekind_(Den_Haag)
Ik denk dat dit bij Wilhelmina, nog de hofhouding bekend was. Scheveningen was grotendeels ontruimd. Er was in septenmber1945 nog nauwelijks zich op wat er nou precies gebeurt was, of wie er terug kwamen. De hofhouding heeft gewoon gevraagd om een paar panden, naast elkaar, leegstand en snel te betrekken. Je moet de geschiedenis niet met de wetenschap van nu bekijken.
Lees even hoe het er toen aan toe ging niks met de wetenschap van nu, ze waren toen bikkelhard tot op het bot
Roel moet ook eens contact opnemen met Ivar Lingen, hoofdredacteur van De Oud-Hagenaar. Om dit soort verhalen uit de oude doos zit men te wachten. DOH komt eenmaal in de 14 dagen uit. Wél veel vrijwilligerswerk.
Hans ik ben geen schrijver. Ik wandel/fiets veel en kom dingen tegen, zo ook de villa dan wil ik er iets meer over weten en na lang zoeken kun je dingen achterhalen. ik beperk mij tot stukjes voor Haagspraak, Ik fotografeer liever 🙂
Kijk nu net naar ‘Na de Bevrijding’, nooit geweten dat Koningin Wilhelmina na de oorlog in het Benoordenhout heeft gewoond, bleek dat dit ook niet klopte, toen ik stuitte ik op dit artikel. Ben verbluft, toen ik las, dat ze in een huis is gaan wonen van een gedeporteerde joodse familie. Onvoorstelbaar!
Anita
Van een huis in het Benoordenhout weet ik niets af ,het bord aan de gevel zie foto zegt genoeg Wilhelmina is na haar verblijf in de Scheveningse villa teruggekeerd naar Paleis Noordeinde daar verbleef ze tot haar troonsafstand in 1948
Keek gisteren naar ‘Na de Bevrijding’, hoorde dat Koningin Wilhelmina na de oorlog in het Benoordenhout woonde, bij verifiëren daarvan, stuitte ik op dit artikel. Klopte dus niet, was het Belgisch Park. Ben totaal verbluft dat zij, zo bleek, in een huis van een gedeporteerde joodse familie is gaan wonen!!!
Ik was ook verbluft dat dit zich heeft afgespeeld, pas na de vondst van het bord aan de gevel ben ik gaan zoeken op het WWW en dan kom je van alles tegen. Bovendien dingen die niet vleiend zijn voor een koningin daar laten ze zo weinig mogelijk van zien 🙂
Als je de link van joodsmonument.nl in de tekst volgt, dan blijkt dat niet het gehele gezin is vermoord. Het “hoofd van het gezin” en één van de kinderen heeft de oorlog overleefd. Wellicht is Nieuwe Parklaan 110 na de oorlog gewoon gehuurd. Reacties dat Wilhelmina intrek nam in het bezit van een gedeporteerd gezin is misschien te kort door de bocht.
Sander Hubeek Er staat nergens dat het hele gezin is omgekomen Er staat wel dat de dochter en twee kleinkinderen waren omgekomen ,over het huren van de villa heb ik mijn twijfels aan wie moest de huur worden overgemaakt? het pand was in de oorlog gevorderd.en joden moesten hun bezit inleveren.Duitse officieren namen er hun intrek. Het was in die tijd nog niet bekend wie terug zou keren /het overleefd hadden Er moest bekend zijn bij de burgerlijke stand wat er met de familie was gebeurd. Ik schat in dat de korte bocht niet zo ver van de werkelijkheid af zit.
U heeft gelijk; niet het gehele gezin is omgekomen. Mevrouw Van Veen-Cohen en één zoon (of dochter? is vermoord; de heer Van Veen en een zoon wisten zich bij de inval door de Duitsers in het kippenhok te verstoppen. Na de oorlog heeft de heer Van Veen de Amerikaanse nationaliteit aangevraagd om bij herhaling van de bezetting beschermd te zijn.
De heer Van Veen, een Joodse fabrikant, was een vriend van mijn oudtante; zo ken ik deze geschiedenis.