Haagse Rijwielfabriek De Vierkleur

DSC00315

Velen kennen de gebouwen op de kruising van de Edison en Fahrenheitstraat. Wat velen niet weten dat is dat op dit kruispunt een grote Haagse Rijwielfabriek heeft gestaan. Het gebouwencomplex is ±1903 in opdracht van Nanne Veenstra gebouwd en de fabriek en de fietsen kregen ±1905 als merknaam “De vierkleur” een naam die afkomstig blijkt te zijn van de ZuidAfrikaanse boeren oorlog, een strijd tussen Paul Kruger en de Engelsen een strijd die ook in Nederland op de voet werd gevolgd.

Wie_vlug_en_veilig_willen_rijden_nemen_Vierkleur-rijwielen
Bron wikipedia Willem Pothast publiek domein

De vierkleur was in die tijd een redelijk populaire fiets maar ondanks dat ging het bergafwaarts en na diverse overnames werd de fabriek in Den Haag gesloten en werd de Fabriek in Amsterdam voortgezet en uiteindelijk in 1943 geliquideerd.
Thans zit in de gebouwen van de voormalige fabriek, aan de Edisonstraat en in de Fahrenheitstraat het bekende Carpet Right.
In de Fahrenheitstraat heeft het Rode Kruis nog een tijdje gebruik gemaakt van de grote loods, de enige herinnering hieraan is het logo op de gevel.

9667698564_28cbd4ab57_z
Logo Rode kruis loodsFahrenheitstraat

Als ik er nu langsfiets kijk ik er toch anders naar dan voorheen.
Bron info en meer Stichting Haags Industrieel Erfgoed (SHIE)

Elders in Den Haag zit nog een vierkleur aan de gevel.

DSC002a62
Statenkwartier

Koffiehuis De Kale Kano

Christelijke Geheelonthouders Koffiehuis. Foto door Roel Wijnants, op Flickr.
Den Haag, Fahrenheitstraat.

Toen ik voor de deur stond om foto’s te maken werd ik binnengeroepen voor een kop koffie. Binnen kreeg ik in het kort de geschiedenis van dit soort koffiehuizen te horen en het verzoek om een foto te maken (zie onder).Dit soort christelijke koffiehuizen zijn in de loop van de tijd overgegaan naar niet religie gebonden eigenaren , ook het karakter van het koffiehuis is langzaamaan verandert richting buurtcafé.

“Art. 1. Het doel der vereeniging is, onder den drang der liefde van Christus, overeenkomstig de roeping der Christelijke gemeente den strijd te voeren tegen de heerschende drinkgewoonte.”

In die tijd werd lonen vaak uitbetaald in het café en zoals gebruikelijk werd er wat gedronken, wat vaak tot gevolg had, dat het halve of hele salaris opging aan drank, wat weer sociale gevolgen had voor het hele gezin.

De Christelijke Geheelonthouders Bond begon met het oprichten van gelegenheden tot verkrijging van koffie, cacao, melk en andere versnaperingen tegen een laag tarief. Langzaam aan veranderde de gewoonte om in het café uitbetaald te worden en ging het steeds beter met gezinnen uit de sociaal lagere klasse.

In Den Haag waren veel koffiehuizen, ook op niet christelijke basis. Mensen, die veel op en aan de straat werkten, gingen daar hun meegebrachte brood opeten onder het genot van een kopje koffie of thee. Koffiehuizen zijn er niet veel meer in Den Haag. Jan en Frans de Leef hebben in 1999 een boek over Haagse koffietenten geschreven: ‘Morgen Gratis Koffie’, waarin alle koffietenten van Den Haag werden beschreven.

In het koffiehuis werd vaak van alles besproken, wat dan weer tot gevolg had dat er soms hevige discussies plaatsvonden, maar er werd veel, heel veel gelachen. Bekend is “Het gelijk van de koffietent” van Harry Jekkers.

Bronnen:
historici.nl.
Dank aan Ed Gool
Christelijke Geheelonthouders Koffiehuis. Foto door Roel Wijnants, op Flickr.

%d bloggers liken dit: